Jeszcze kilkanaście lat temu nauka języków obcych w szkołach nie była tak rozpowszechniona. Do tego przedmiotu często uczniowie i nauczyciele podchodzili, jak do tego “mniej ważniejszego”. Dodatkowo, jeżeli jesteś w grupie wiekowej 40+, to najprawdopodobniej w szkołach, mało kto uczył się np. języka angielskiego, który jest tak bardzo dzisiaj potrzebny. Wiele osób w dorosłym wieku słyszy, że teraz jest za późno na naukę. Jest to związane ze starzeniem się mózgu, który coraz gorzej zapamiętuje informacje i przyswaja je znacznie wolniej, w takim razie - kiedy jest za późno na naukę języka obcego?
Czym różni się nauka języka obcego dorosłych i dzieci?
Nauka dzieci i osób dorosłych nieco się od siebie różni. Wynika to z wielu różnic. Najważniejszą jest to, że dzieci w wieku przedszkolnym lub wcześniej, uczą się języków obcych przez osłuchiwanie i w sposób spontaniczny - m.in. dzięki temu łatwiej jest wypracowań ładniejszy akcent. Dzieci automatycznie zapamiętują i powtarzają nowe słowa. Często uczą się również nieświadome - np. mając dwujęzycznych rodziców lub przez zabawę.
O ile dzieci uczą się języków obcych w sposób swobodny, to inaczej wygląda to w przypadku dorosłych. Pierwszą zasadniczą różnicą jest to, że nauka języka jest świadoma - osoby dorosłe (lub nastoletnie) wiedzą, że chcą podszkolić swoje zdolności lingwistyczne. Mają w tym istotny cel - mogą to być podróże, zmiana pracy czy przeprowadzka. W poznawaniu języka przez dorosłych trudniejsze jest to, mamy wiele innych obowiązków - chociażby praca. Przez to znacznie mniej można poświęcić czasu na naukę.
Powszechnie uważa się, że dzieci uczą się języków obcych szybciej i lepiej - jest to nieprawda. Dzieci i dorośli uczą się inaczej. Przeciętna osoba dorosła dochodzi do zadowalającego poziomu języka (czyli komunikatywnego) szybciej niż przeciętny czterolatek. Dorośli uczą się praktycznych zwrotów, słów i budowania zdań. Dzieci natomiast początkowo poznają pojedyncze słowa, wierszyki czy piosenki. Rozumieją też proste komunikaty. W wieku dorosłym przechodzimy od razu do konkretów - czyli uczymy się tego, czego potrzebujemy.
Powszechny pogląd, że dzieci uczą się szybciej, jest jak najbardziej prawdziwy, jednak w późniejszym rozrachunku poziomy te (między dziećmi a dorosłymi) zrównują się. Jeżeli zależy nam na tym, żeby dziecko osiągnęło język obcy na poziomie native, musi z nim obcować również w rozmowach nieformalnych - na co dzień. Kilka godzin języka obcego w tygodniu to jednak nadal za mało na osiągnięcie takich rezultatów.
Kiedy jest za późno na naukę języka?
Na naukę nigdy nie jest za późno. Wszystkiego można nauczyć się w dorosłym życiu. Badania przeprowadzone w Szwajcarii udowodniły, że nie ma znaczenia, kiedy rozpocznie się naukę. Ważna jest jednak metoda nauki, chęci, systematyczność i motywacja. Na kurs językowy np. BUKI School można zapisać się w każdym wieku - wystarczy tylko przełamać swój strach. Przy rozpoczynaniu nauki, jako osoba dorosła istotne jest również zerwanie ze stereotypami i szkodliwymi przekonaniami. Właśnie to, blokuje większość osób dorosłych przed nauką.
Prawdą jest jednak to, że wrodzona zdolność do nauki języków obcych zanika w okolicach 12 urodzin. Jest to również moment, w którym rozwija się tzw. interferencje językową, czyli znaczący wpływ języka ojczystego, na język, którego się uczymy. Zaczyna się porównywanie obydwu języków - czyli coś, czego nie robią dzieci.
Dodatkowo, wbrew powszechnej opinii, dorośli jednak mają przewagę nad dziećmi w nauce języków obcych. Mają motywację do nauki. Mają również dokładnie sprecyzowane cele i konkretne potrzeby. Jest to w pełni samodzielna decyzja. Kieruje nimi motywacja wewnętrzna. W przypadku dzieci nauka odbywa się tylko przez zabawę, w sposób swobodny, co oczywiście też jest dobre, ale polega na zdobywaniu nieco innych umiejętności.
Nauka języków obcych w wieku nastoletnim, przypomina już naukę osób dorosłych, jednak wtedy młodzież zazwyczaj ma ważniejsze sprawy niż nauka. Dorośli nie potrzebują motywatorów w postaci kolorowych stempelków czy naklejek. Uczą się, bo chcą, a jak wiemy, to motywacja jest najważniejsza. Musimy jednak pamiętać o tym, że osoby dorosłe zaczynają się borykać z tzw. spadkiem poznawczym. Oznacza to, że zmniejsza się nie tylko pamięć, ale również szybkość przetwarzania wiedzy. Sprawia to, że nieco dłużej może trwać nauka języka obcego.
Jakie są zalety nauki języka obcego w wieku dorosłym?
Znajomość języków obcych jest potrzebna. Otwiera wiele możliwości - zarówno prywatnych, jak i zawodowych. To jednak nie są jedyne zalety nauki w dorosłym wieku:
- Możliwość samodzielnych wyjazdów za granicę. Nie trzeba korzystać z pomocy np. biur podróży, które pobierają prowizje. Ze wszystkimi formalnościami, można poradzić sobie samodzielnie - zamawianie jedzenia, rezerwowanie hotelu czy wypożyczenie samochodu.
- Większy wybór ofert na rynku pracy. Wiele firm zagranicznych poszukuje pracowników w Polsce. Coraz więcej powstaje również firm międzynarodowych. Stanowiska w takich korporacjach wiążą się również z wyższą pensją.
- Nauka języków obcych w wieku dorosłym, to ćwiczenia dla mózgu. Poprawia się pamięć i koncentracja. Spowalnia lub zapobiega również rozwijaniu się wielu chorób, np. Alzheimera. Reasumując, zdobywanie nowej wiedzy przeciwdziała starzeniu się mózgu.